Forum uitvoering Wet normering topinkomens

Bij één van mijn cliënten is een topfunctionaris zonder dienstbetrekking gedurende 2023 al overgegaan naar tabel 1a vanwege het overschrijden van de  periode van 12 kalendermaanden. In 2024 werkt deze topfunctionaris nog twee maanden zonder dienstbetrekking en vanaf 1 maart treedt deze in dienst en betreft dan een topfunctionaris met dienstbetrekking. Voor deze functionaris geldt heel jaar 2024 tabel 1a. 
In tabel 1a moet dan bij de vraag of sprake is van een dienstbetrekking voor de eerste twee maanden 'nee' en voor de overige tien maanden 'ja' worden ingevuld. 

Vraag:
- geldt voor het hele jaar 2024 één bezoldigingsmaximum en wordt de bezoldiging van heel 2024 aan dit maximum getoetst of
- moet het maximum worden opgesplitst naar twee en tien maanden en moet de bezoldiging in die twee perioden aan het voor die periode geldende maximum worden getoetst.

Indien het laatste aan de orde is ontstaat in de eerste twee maanden een overschrijding terwijl in het eerste geval geen sprake is van een overschrijding. Mijn eigen beoordeling is dat, in de geest van de WNT, de eerste situatie aan de orde is en dat daarmee geen sprake is van een overschrijding. 

Uw vraag bestaat feitelijk
uit twee delen en daar zal de HelpdeskWNT van het ministerie van BZK apart op
ingaan. Per deelvraag zullen wij wetsuitleg geven.

De eerste deelvraag
is: mag de totale bezoldiging in één kalenderjaar getoetst worden aan één
bezoldigingsmaximum, of moet de bezoldiging over de periode zonder
dienstbetrekking (vanaf de dertiende kalendermaand) apart worden getoetst van
de bezoldiging over de periode in dienstbetrekking?

Allereerst de opmerking
dat leidinggevende topfunctionarissen zonder dienstbetrekking (gedetacheerde of
extern ingehuurde topfunctionarissen) gedurende de eerste twaalf
kalendermaanden van de functievervulling getoetst moeten worden aan het
bezoldigingsmaximum van artikel 2.1, vierde lid, derde volzin, WNT in
combinatie met artikel 4, eerste en tweede lid, Uitvoeringsbesluit. Dit ook
indien de periode van twaalf kalendermaanden verspreid is over twee of meer
kalenderjaren.  

Er is in de WNT een harde
knip aangebracht tussen de normering gedurende de eerste twaalf kalendermaanden
van de functievervulling zonder dienstbetrekking enerzijds en de
functievervulling zonder dienstbetrekking vanaf de dertiende kalendermaand. Onderschrijdingen
in de eerste periode mogen niet worden uitgeruild voor of weggestreept tegen
overschrijdingen in de tweede periode of omgekeerd. Die harde knip is er niet bij
samenloop van functievervulling zonder dienstbetrekking vanaf de dertiende
kalendermaand met functievervulling in dienstbetrekking.

Vanaf de dertiende
kalendermaand waarin de functie zonder dienstbetrekking wordt vervuld, geldt de
reguliere normering zoals die geldt voor leidinggevende topfunctionarissen in
dienstbetrekking (artikel 2.1, vierde lid, eerste en tweede volzin, WNT). Als een
topfunctionaris bij dezelfde rechtspersoon of instelling in hetzelfde
kalenderjaar twee vergelijkbare functies als topfunctionaris vervult waarvoor
bovendien een gelijk bezoldigingsmaximum geldt, mag de bezoldiging van beide
functies bij elkaar worden opgeteld om vast te stellen of aan het toepasselijke
bezoldigingsmaximum is voldaan. Dit kunnen twee opeenvolgende vergelijkbare
functies zijn of twee vergelijkbare functies die op hetzelfde moment worden
vervuld. Een redelijke uitleg van de WNT brengt met zich mee dat deze samenloop
ook aan de orde kan zijn als sprake is de ene functie in dienstbetrekking en de
andere functie zonder dienstbetrekking is of wordt vervuld. Voor de
topfunctionaris die in één kalenderjaar zijn functie eerst, enige tijd, vervult
anders dan op grond van dienstbetrekking vanaf de dertiende maand, en daarna
verder in dienstbetrekking, geldt één bezoldigingsmaximum. Dat wil zeggen dat de
bezoldiging in beide periodes mag worden beschouwd als communicerende vaten.
Een overschrijding in periode één (werkzaam anders dan op grond van
dienstbetrekking vanaf de dertiende maand) mag worden gecompenseerd met een
onderschrijding in periode twee (werkzaam op grond van dienstbetrekking) of
omgekeerd.

Uit deze eerste deelvraag
vloeit een tweede deelvraag voort, ook al stelt u deze niet letterlijk
maar mogelijk wel impliciet. De tweede deelvraag is: hoe moet een
topfunctionaris, ingeval deze samenloop van functies met dienstbetrekking en
zonder dienstbetrekking (vanaf de dertiende kalendermaand) in hetzelfde
kalenderjaar speelt, voor de WNT worden verantwoord?

Betrokkene wordt vanaf de
eerste dag van de dertiende kalendermaand tot en met de laatste dag van het
kalenderjaar (of, indien de functie niet een volledig kalenderjaar is vervuld,
tot en met de laatste dag van de functievervulling) verantwoord in tabel 1a van
het Verantwoordingsmodel WNT. Voor de in tabel 1a opgenomen periode van
functievervulling geldt zoals gezegd één bezoldigings­maximum. Het
toepasselijke bezoldigings­maximum wordt (in uw woorden) niet opgesplitst naar
enerzijds de periode dat de functie nog wordt vervuld anders dan op grond van
dienstbetrekking en anderzijds de periode dat de functie op grond van
dienstbetrekking wordt vervuld.

In tabel 1a dient u de eerste
dag van de dertiende maand in te vullen onder aanvang functievervulling.

Bij de vraag of sprake is van dienstbetrekking dient uit een oogpunt van
transparantie te worden vermeld dat daarvan geen sprake is voor wat betreft de
periode dat de functie nog anders dan op grond van dienstbetrekking wordt
vervuld ("nee") maar wel voor wat betreft de periode dat de functie op grond
van dienstbetrekking wordt vervuld ("ja"). Hoe dit wordt opgenomen of tot
uitdrukking gebracht in de WNT-verantwoording, is niet dwingend voorgeschreven
in de WNT of de lagere regelgeving op basis van de WNT:

• De WNT-instelling kan ervoor kiezen om dit in één
  kolom tot uitdrukking te brengen waarbij wordt vermeld dat het antwoord in de
  ene periode (met begin- en einddatum) nee is en de andere periode (eveneens met
  begin- en einddatum) ja.
• In plaats van ja en nee met toelichting in de
  kolom zelf kan de WNT-instelling er ook voor kiezen om een voetnoot op te nemen
  bij deze vraag en daarin deze toelichting op te nemen. In deze beide varianten
  worden de WNT-gegevens in één kolom opgenomen.
• 
  
  Een derde variant zou nog kunnen zijn dat de
  WNT-gegevens van een topfunctionaris die enige tijd werkzaam was anders dan op
  grond van dienstbetrekking vanaf de dertiende kalendermaand en daarna in
  dienstbetrekking, in twee kolommen worden verantwoord. Dit sluit aan bij het
  feit dat de bezoldiging bij functievervulling zonder dienstbetrekking anders is
  ingevuld dan de bezoldiging bij functievervulling in dienstbetrekking (artikel
  2a versus artikel 2 Uitvoeringsregeling WNT), alsmede bij het feit dat de
  bezoldiging bij functievervulling zonder dienstbetrekking in de regel niet aan
  de topfunctionaris zelf maar aan de derde die de topfunctionaris ter
  beschikking stelt wordt betaald. Als deze wijze van presenteren in twee
  kolommen leidt tot een (optische) overschrijding van het toepasselijk bezoldigingsmaximum
  in de eerste periode die gecompenseerd kan worden met een onderschrijding in de
  tweede periode, kan dit in de toelichting op de overschrijding worden vermeld.
  In dat geval is sprake van een toegestane overschrijding en niet van een
  onverschuldigde betaling.

Deze
uitleg en invulling van de WNT-verantwoording is weliswaar niet in de wet- en
regelgeving en ook niet in de invulinstructies bij tabel 1a van het
Verantwoordingsmodel WNT 2024 opgenomen (de drie genoemde
verantwoordingsvarianten zijn derhalve ook niet limitatief bedoeld), maar de
HelpdeskWNT van het ministerie van BZK vindt dit binnen doel en strekking van
de WNT een logische en verdedigbare uitleg en invulling van de WNT.