waarnemer bij vertrek topfunctionaris

VDBA

De topfunctionaris heeft opgezegd. Om de periode te overbruggen tot de functie definitief kan worden vervuld, is een van de directieleden bereid om de functie tijdelijk waar te nemen. In de antwoorden van deze helpdesk op vergelijkbare vragen zie ik meerdere malen staan dat die waarnemer ook topfuntionaris is als hij waarneemt op basis van een benoemingsbesluit of overeenkomst. Wat geldt hier als die tijdelijke waarneming plaatsvindt zonder benoemingsbesluit of overeenkomst?

HelpdeskWNT

Via dit forum heeft de HelpdeskWNT van BZK eerder uitgelegd dat functionarissen die (tijdelijk) een functie van een topfunctionaris waarnemen, alleen als topfunctionaris voor de WNT worden aangemerkt als die waarneming berust op een formeel benoemings- of aanstellingsbesluit. Deze uitleg betreft concreet de in artikel 1.1, onder b, sub 2°, WNT opgenomen topfunctionarissen, namelijk: de secretarissen bij de provincies, de gemeenten en de waterschappen en de griffiers bij de provincies en de gemeenten. Zie ook deze Q&A: https://www.topinkomens.nl/vraag-antwoord/vraag-en-antwoord/wordt-bij-waarneming-van-de-functie-van-een-topfunctionaris-bij-gemeenten-of-provincies-de-waarnemend-functionaris-als-topfunctionaris.
Deze uitleg geldt echter ook ten aanzien van de in artikel 1.1, onder b, sub 1°, WNT genoemde topfunctionarissen bij instellingen op Rijksniveau (de leden van de topmanagementgroep (TMG) bij het Rijk en de hoogste militairen van de krijgsmacht). Daarnaast geldt deze uitleg ten aanzien van de in artikel 1.1, onder b, sub 3° genoemde topfunctionarissen bij openbare lichamen voor beroep en bedrijf (denk aan de KNB, de NBA, de NOvA, Orde van Octrooigemachtigden en de SER).
Voor de toepassing van de WNT worden functionarissen die op basis van formele aanwijzing of een formeel besluit de functie van topfunctionaris op Rijksniveau of bij een provincie, een gemeente, een waterschap of openbaar lichaam voor beroep of bedrijf waarnemen, voor de duur van die functievervulling, aangemerkt als topfunctionaris in de zin van de WNT. Zie artikel 4, eerste lid, Beleidsregels WNT 2023 (hier te vinden: https://wetten.overheid.nl/BWBR0047418/2023-01-01).

Bovenstaande uitleg kan deels ook gelden voor een publiekrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) met of zonder eigen rechtspersoonlijkheid, maar dat kan per ZBO verschillen. Bijvoorbeeld: voor de formeel benoemde leden van een ZBO (die tezamen het ZBO vormen) zal de boven­staande uitleg meestal wel gelden en zullen waarnemers uitsluitend kwalificeren als topfunctionaris voor zover ook zij formeel benoemd of aangesteld zijn in de functie, maar voor de hoogste ondergeschikte(n) als bedoeld in artikel 1.1, onder b, sub 1° of 4°, WNT zal meestal naar de formele en de feitelijke situatie moeten worden gekeken en zal dus moeten worden beoordeeld of de waarnemer daadwerkelijk leiding geeft aan de gehele organisatie van het ZBO. Dat is meer vergelijkbaar met de hierna beschreven situatie bij privaatrechtelijke rechtspersonen die kwalificeren als WNT-instelling.

Voor wat privaatrechtelijke WNT-instellingen betreft, is geen formeel benoemings- of aanstellingsbesluit vereist om de betrokkene als topfunctionaris te kunnen kwalificeren. Zie artikel 4, tweede tot en met vierde lid, Beleidsregels WNT 2023 (hier te vinden: https://wetten.overheid.nl/BWBR0047418/2023-01-01) en deze Q&A: https://www.topinkomens.nl/vraag-antwoord/vraag-en-antwoord/wat-is-doorslaggevend-voor-het-zijn-van-topfunctionaris-de-formele-of-feitelijke-situatie. Er wordt niet alleen naar de formele situatie of structuur (het organogram of de statuten) gekeken, maar ook naar de feitelijke, materiële situatie. Indien een waarnemer bij een privaatrechtelijke WNT-instelling feitelijk leiding geeft aan de gehele organisatie van de rechtspersoon of instelling, ook al ligt daar geen formeel benoemings- of aanstellingsbesluit aan ten grondslag en ook al komt deze persoon niet voor in de statuten of in het organogram van deze instelling, dan kwalificeert deze persoon als topfunctionaris in de zin van de WNT.